Gieren zijn indrukwekkende vogels. Met hun kale koppen, priemende ogen, grote klauwen en indrukwekkende vleugelspanwijdte jagen ze mensen schrik aan. Dat ze, sterk als ze zijn, zelf met uitsterven bedreigd worden, zelfs in de wildparken van Afrika, was nieuw voor ons. Vandaag een verslag van een poging om de grote sterfte van gieren, door stropers van olifanten en neushoorns, te voorkomen.
Gieren zijn geen jagers, ze doden zelden een levende prooi, en als dat gebeurt is dat altijd een ziek of gewond dier. Dat doden laten ze liever aan andere jagers over, en ze wachten geduldig tot die uitgegeten zijn. Het zijn aaseters, en het maakt ze niet uit of het een verse hap is, of een al bijna geheel leeg gevreten karkas! Rottend vlees is voor hen geen enkel probleem. Vanaf grote hoogte speuren ze naar voedsel, en kunnen een kleine prooi al zien van meer dan 6 km afstand. Door zich te verspreiden kunnen ze met elkaar een groot gebied afzoeken. Als er een karkas gevonden wordt trekken ze als groep naar die plek toe en hangen in een cirkelende zwerm boven hun prooi, zwevend op de thermiek. En zweven kunnen ze - hun grote vleugels kunnen een spanwijdte van wel 2,5 meter hebben. Urenlang kunnen ze zweven, zonder zelfs maar één vleugelslag. Langzaam dalen ze af naar de grond. Ze zijn gulzig, en kunnen in een paar uur een complete buffelkarkas strippen! Ze zijn de ultieme opruimers van de natuur, omdat hun sterke maagsappen schadelijke bacteriën en virussen kunnen uitschakelen. Die maagsappen kunnen ook de botten goed aan, want 80% van de maaltijd van de lammergier bestaat uit botten. Omdat kadavers op deze manier geheel worden opgeruimd, helpen gieren voorkomen dat ziekten zich verspreiden. Een zwerm gieren is vaak een signaal dat er een groot dier, zoals een olifant, nijlpaard of neushoorn gedood is, en op dat moment wordt verscheurd door leeuwen, hyena's, wilde honden of welke jagers dan ook - de gieren wachten hun beurt af, en nemen genoegen met 'wat overblijft'. Ze komen steeds dichterbij, wachtend op een kans om toe te slaan.
Stropers die olifanten en neushoorns doden voor hun slagtanden, willen niet dat de rondcirkelende gieren hun positie verraden aan oplettende rangers, en injecteren hun dode dieren met zeer snel werkend gif. Gieren die de karkassen opruimen, gaan hieraan direct dood. Dat maakt een van de sterkste en machtigste vogels tot een bedreigde diersoort. Ondanks het feit dat in de grote natuurparken in Afrika zelden wordt ingegrepen als het om bedreigingen van diersoorten gaat, is dit een goede reden om deze soort een stukje te helpen. Zoals tegenwoordig ook gewapende rangers en soldaten worden ingezet om illegale en criminele stroperij van ivoren slagtanden te voorkomen.
Natuurbeschermers hebben ervoor gekozen om de gieren (en maraboes) dagelijks 'veilig' te voederen. Dat doen ze o.a. in Victoria Falls elke middag bij een luxe vakantieresort, de Safari Lodge, aan de rand van een groot natuurgebied. Wij zijn hier, en hebben van onze taxichauffeur de tip gekregen om te gaan kijken bij de 'feeding of the vultures'. En ja, hij wil ons er graag naartoe brengen!
We lopen met een groep kijkers achter een natuurbeschermer aan met een grote koelbox met vlees en botten op zijn schouder. In de bomen hebben zich al een paar honderd gieren en maraboes verzameld. We gaan op een kleine tribune zitten op tien meter afstand van de voederplek, en onze ranger loopt met een koelbox naar - zoals hij het noemt - het gierenrestaurant. We zien de vogels langzaam een beetje opdringen, maar ze blijven op afstand! De ranger verspreidt het vlees en de botten. Steeds meer gieren zien we nu dichterbij komen, ze zitten in een ruime kring om hem heen! Pas op het moment dat hij bij ons 'binnen' is, breekt een spektakel los dat wij nog nooit gezien hebben, en dat we ook nooit meer vergeten! Dit is indrukwekkend!
Een kakofonie van geluiden, enorme stofwolken, door en over elkaar heen buitelende en vechtende en op elkaar inhakkende gieren, met enkele maraboes en andere roofvogels, Het lijkt één grote chaos. Ze proberen allemaal een stuk van de buit te pakken te krijgen. Niet mee te nemen, want opgestaan is plaatsje vergaan. Blijven dus en vooral doorvreten.... Geholpen door hun krachtige poten, hun machtige vleugels en hun dodelijke snavel lukt dat de meesten ook wel!
Dit is een schitterend schouwspel om te zien, op enkele meters van ons vandaan! We zitten allemaal ademloos te kijken en er worden véél foto's gemaakt! Dit gaan we nooit meer vergeten. Binnen tien minuten is alles weg - net als de gieren, die nu weer op zoek zijn naar een nieuwe prooi. Stinkend of niet - want opruimen kunnen ze. Er zijn nog enkele gieren, waarschijnlijk de laagste in de pikorde, naar restjes aan het zoeken. Maar de kruitdampen op de voederplaats zijn weer opgetrokken.
Tijd voor een koud pilsje op het terras van de Lodge. Even tijd nemen om natuurlijk deze foto's en dit verhaal aan de kinderen in het koude Nederland te appen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten